تدریس خصوصی یا بسته ‌های آموزشی؟ کدام مناسب‌تر است؟

وقتی والدین با افت تحصیلی و کم شدن نمرات فرزندشان روبرو می‌شوند، یا می‌خواهند فرزندشان را برای یک آزمون مثل آزمون مدارس خاص یا کنکور آماده کنند، به دنبال راه‌هایی مثل تهیه بسته های آموزشی یا گرفتن معلم خصوصی می روند. اما به نظر شما فیلم یا بسته آموزشی بهتر است یا کلاس خصوصی؟ برای مقایسه میان این دو روش معیارهای متفاوتی وجود دارد که در ادامه به آن‌ می‌پردازیم.

برای تصمیم‌گیری هر چه بهتر شما در انتخاب میان روش‌های یادگیری متفاوت، معیارهایی نظیر میزان رضایت والدین و دانش آموزان از کیفیت آموزش هر کدام از این روش‌ها، توانایی کشف استعدادها و رفع نقاط ضعف، شیوه تدریس، پشتیبانی و رفع اشکال، ایجاد انگیزه، حل مشکلات یادگیری، ارتباط با دانش‌آموز و البته هزینه می‌توانند مورد بررسی قرار بگیرند. در ادامه به تفصیل بسته های آموزشی و معلم خصوصی را بر اساس هر کدام از این معیارها می‌سنجیم و گزینه مناسب‌تر را معرفی می‌کنیم.

پیشنهاد ویژه:

معیار انتخاب بهترین معلم تدریس خصوصی

معیارهایی که به ما می‌گوید: فیلم آموزشی بهتر است یا کلاس خصوصی؟

1. تعیین سطح و نیازسنجی در فیلم آموزشی و تدریس خصوصی

معلم کلاس خصوصی:

1. سطح علمی دانش‌آموز را ارزیابی می‌کند؛
2. از نقاط ضعف و قوت او آگاه می‌شود؛
3. سپس با توجه به نیاز و ظرفیت یادگیری دانش‌آموز برایش برنامه‌ریزی کرده؛
4. بعد از هر جلسه گزارش کاملی از روند رشد شاگرد به والدین می‌دهد؛

به عنوان مثال گاهی اوقات علت اینکه دانش‌آموز درسی را متوجه نمی‌شود ضعیف بودن پایه درسی یا به درستی یاد نگرفتن مطالب سال قبل است که معلم خصوصی این مشکلات را از پایه حل می کند.

در خیلی از موارد شما از مشکل فرزندتان آگاه نیستید و تنها می‌دانید که او دچار ضعف درسی شده یا درس نمی‌خواند. شاید تصور کنید در این حالت تهیه یک بسته‌ آموزشی کامل که حاوی جزوه‌ها و دی وی دی‌ های آموزشی است، انتخاب بهتری است. اما بسته‌ های آموزشی به دلیل اینکه برای عموم دانش‌آموزان تهیه شده‌اند برنامه‌ای برای شناسایی مشکل فرزند شما ندارند.

در سایت استادبانک می‌توانید برای هر درس و مقطعی بهترین معلمان خصوصی کشور را بیابید؛ برای دیدن لیست معلمان تدریس خصوصی کشور به همراه قیمت کلاس‌ها کلیک کنید.

دی وی دی های آموزشی، فیلم‌های ضبط شده از یک کلاس درس می‌باشند که معلم بر اساس طرح درسی که دارد، مباحث را آموزش می‌دهد. اما یک معلم باید علاوه بر شناسایی و حل نقاط ضعف فرزندتان، توانایی کشف استعداد و ایجاد انگیزه در او را داشته باشد و بتواند برنامه آموزشی درستی برای او طراحی کند.

توضیحات یکی از اساتید ریاضی استادبانک درمورد توجه به نیازهای دانش آموز در کلاس خصوصی:

به نظر بنده در جلسه اول حتما باید به خواسته و هدف شاگرد توجه شود. البته بارها دیده شده که پس از تعیین سطح و حل کردن تعدادی سوال توسط شاگرد و شناخت نسبی ممکن است شاگرد هدف اشتباهی را انتخاب کرده باشد. به عنوان مثال ممکن است شاگرد درخواست تمرین تست زنی و آمادگی برای آزمون خاصی را داشته باشد در صورتی که نمرات پایینی داشته و مفهوم اصلی درس را نمی‌داند. در این صورت ضمن اجرای درخواست و شروع از سطوح پایین باید به شاگرد و والدینش در این رابطه به نحو مناسب آگاهی لازم داده شود نه اینکه با همان هدف اشتباه پیش رفت صرف اینکه چون خواسته شاگرد این است.

یکی دیگر از مهمترین مسائل در جلسه اول ارائه تکلیف متناسب با وقت دانش آموز است. بسیاری از والدین گلایه می کنند که شاگرد برای یادگیری تنها به کلاس درس بسنده می کند. ارائه تکلیف با حجم مناسب در پایان جلسه اول در درازمدت موجب تقویت توانایی شاگرد در حل سوالات می‌شود.

2. روش تدریس معلم در فیلم آموزشی و کلاس خصوصی

خیلی از خانواده‌هایی که از این بسته های آموزشی استفاده کرده اند. اشاره می کنند که این بسته ها در درجه اول حوصله فرزندشان را سر می‌برد. دلیل آن هم اینست که فیلم های آموزشی هیچ تعاملی با دانش‌آموز ندارند. همچنین برای هر دانش‌آموز با هر سطح یادگیری یک روش تدریس خاص جوابگو می‌باشد. به همین دلیل از نظر خانواده‌ها بسته های آموزشی چیز اضافه تری نسبت به کلاس‌های مدرسه برای فرزندشان ندارد.

در حین دیدن یک فیلم آموزشی ابن دانش‌آموز است که باید خودش را با روش تدریس معلم وفق بدهد. اما در یک کلاس خصوصی معلم شیوه تدریس خود را با توجه به شرایط و میزان یادگیری دانش‌آموز تنظیم می‌کند. او در آموزش یک مبحث می‌تواند شیوه‌ها و مثال‌های متفاوت را به کار ببرد تا قضیه کاملا برای فرزند شما جا بیفتد.

بسیاری از دانش‌آموزانی که نمرات پائینی می‌گیرند، مشکل ضعف پایه درسی دارند. یک معلم خصوصی این مشکل را شناسایی و  رفع می‌کند. حتی برخی از دانش آموزان ممکن است مشکلاتی نظیر اختلالات یادگیری، دیرآموزی، بیش فعالی، عدم توجه و تمرکز و… داشته باشند. در برخی از این موارد خانواده و گاهی معلمان مدرسه متوجه این مسائل نمی‌شوند. اما یک معلم خصوصی آگاه به مسائل روانشناسی با ارزیابی اولیه خود این مشکلات را تشخیص می‌دهد و به شیوه‌ای که مخصوص این دانش‌آموزان است، به آن‌ها آموزش می‌دهد.

نظر یکی از اساتید زبان انگلیسی در مورد بسته آموزشی زبان انگلیسی و تفاوت دانش‌آموزان و تمرین‌هایی که به آن‌ها ارائه شود:

من برای تدریس زبان انگلیسی سعی می‌کنم در جلسه‌ی اول با طرح پرسش‌هایی از نوع هوش شاگردان و فعالیت‌های مورد علاقه‌شان مطلع شوم برای مثال: می‌پرسم اوقات فراغت خود را معمولا چگونه می گذرانید و در چه کارهایی خیلی خوب هستید؟ می‌دانیم که یادگیری‌ای که منطبق بر نوع هوش و علایق و سلایق باشد ماندگاری بیشتری دارد.

هاوارد گاردنر در سال 1983 تئوری هوش چندگانه را معرفی کرد که بر اساس آن انسان‌ها دارای تنها یک نوع هوش نیستند. بلکه 8 نوع طبقه‌بندی برای هوش در نظر گرفت. هوش‌های چندگانه یا Multiple Intelligence عبارتند از: هوش تصویری-فضایی، هوش کلامی-زبانی، ‌هوش منطقی-ریاضی(متاسفانه این هوش در اکثر جوامع تنها نوع هوش شناخته شده است)، هوش اندامی-فیزیکی، هوش موسیقایی، هوش میان فردی و هوش درون فردی. شایان ذکر است که امروز این تقسیم بندی کامل تر شده و بیش از 24 نوع است.

بنابراین براساس نوع هوش شاگرد تمرینات تغییر خواهند کرد.

در بسته آموزشی برای مثال بسته آموزشی زبان انگلیسی و فیلم آموزشی دانش‌آموز خود را با روش تدریس معلم وفق می‌دهد. اما در کلاس خصوصی، این معلم است که شیوه تدریس خود را با شرایط و سطح یادگیری دانش آموز تنظیم می‌کند.

3. امکان گفتگو، پرسش و پاسخ و رفع اشکال

از معایب بسته ها و فیلم‌های آموزشی اینست که معلم در آن‌ها متکلم وحده می‌باشد. اگر سوالی در ذهن دانش‌آموز شکل بگیرد امکان پرسیدن برای او وجود ندارد یا اگر دانش‌آموز اشکال یا ضعفی در مبحث دارد عملا امکان رفع اشکال برای او وجود ندارد.

اما در مقابل معلم کلاس خصوصی موظف است تا از یادگیری کامل یک مبحث توسط فرزند شما مطمئن نشده سراغ مباحث بعدی نرود. همینطور دانش‌آموز می‌تواند به راحتی تمام سوالات خود را از معلم بپرسد و یک فضای تعاملی و سازنده بین فرزند شما و معلم خصوصی‌اش شکل می‌گیرد.

این تعامل سازنده بین دانش‌آموز و معلم خصوصی مزایای بسیار زیادی دارد. خیلی از دانش‌آموزان به برخی از دروس علاقه ندارند. بسته های آموزشی قادر به ایجاد انگیزه و علاقه درس خواندن در فرزند شما نیستند. اما یک معلم خصوصی وقتی با دانش‌آموزی روبرو می‌شود که نسبت به درس بی‌علاقه است در ابتدا سعی می‌کند او را با ترفندهایی به درس خواندن علاقه‌مند کند. برای اطلاعات بیشتر درمورد بی‌علاقگی دانش آموزان به درس مقاله علت بی علاقگی فرزندم به درس چیست؟ را بخوانید.

تجربه یکی از اساتید زبان انگلیسی استادبانک در مواجهه با دانش‌آموزی که به یادگیری زبان علاقه‌ای نداشت:

یکی از شاگردان من مدعی بود کاملا به مطالب درس زبان مدرسه مسلط است ولی حتی حروف الفبا را نمی‌توانست صحیح بیان کند و برای یادگیری حالتی شدیداً تدافعی گرفته بود. خب این مورد با کمک بسته آموزشی زبان انگلیسی امکان‌پذیر نیست و نمی توان مشکل این دانش‌آموزان را بدون کلاس و ارتباط گرفتن با او، درک کرد.

پس از صحبت با او و خانواده اش و شناسایی علاقه شدیدش به فوتبال، از او خواستم مسابقه گل کوچک و پنالتی با هم داشته باشیم. پس از ده دقیقه فوتبال و ایجاد حسِ اطمینان در شاگرد نسبت به خودم، به او گفتم که باید زبان را بطور واقعی یاد بگیریم تا در آینده موفق‌تر باشیم. خوشبختانه حالا او با کمال اشتیاق مسیر یادگیری را طی می‌کنند.

4. نظارت بر میزان یادگیری و دقت دانش‌آموز

یکی دیگر از مزایای ارتباط مستقیم معلم خصوصی و شاگرد، توجه معلم به زبان بدن دانش‌آموز و زیر نظر گرفتن میزان یادگیری اوست. او متوجه خستگی یا کلافگی شاگرد خود می‌شود و فضای کلاس را برای او جذاب می‌کند. درصورتیکه در بسته‌های آموزشی، یادگیری به صورت مکانیکی و خسته کننده است. دانش‌آموز باید به صفحه تلویزیون خیره شود و خلاصه‌برداری کند. اینکه دانش‌آموز می تواند یک فیلم آموزشی را چندبار ببیند می‌تواند از نکات مثبت بسته‌های آموزشی باشد. اما داشتن یک جزوه کامل و شخصی‌سازی شده متناسب با نیاز دانش آموز گزینه بهتری است.

معلم خصوصی با توجه به نیاز شاگرد به او تمرین می‌دهد و او را ارزیابی می‌کند تا مطمئن شود مباحث را بخوبی یادگرفته است. همینطور نموداری از پیشرفت شاگرد طی جلسات رسم می‌کند و در اختیار والدین قرار می‌دهد. حتی این ارتباط در بسته معلم خصوصی نیز امکان‌پذیر نیست.

پیشنهاد ویژه:

مقایسه کلاس های تدریس خصوصی با کلاس های گروهی

5. برنامه‌ریزی درسی مناسب برای دانش‌آموز

معلم خصوصی پس از اینکه وضعیت درسی دانش‌آموز را می‌سنجد. از علایق، عادت‌های روزمره او خبردار می‌شود. سپس برای او یک برنامه‌ریزی درسی دقیق و اصولی انجام می‌دهد. عادت کردن به رعایت برنامه‌ریزی کار سختی است و خیلی از دانش‌آموزان پس از مدتی خود را از قانون‌های برنامه‌ریزی شده رها می‌کنند. اما یک برنامه‌ی درسی اصولی کم کم و به مرور زمان تغییر می‌کند و معلم خصوصی به روش خود می‌تواند فرزند شما را به رعایت کردن این برنامه عادت بدهد. در اصل او عادت مطالعه و درس خواندن را به عادت‌های فرزند شما اضافه می‌کند. کاری که در بسته معلم خصوصی و بسته های آموزشی اتفاق نمی‌افتد

تجربه یکی از اساتید ریاضی استادبانک در رابطه با اهمیت برنامه‌ریزی برای شاگردانش و آموزش برنامه‌ریزی صحیح به آن‌ها:

من به کرات با شاگردان ضعیف کلاس داشتم و در اکثر موارد مشکل شاگردان، عدم مطالعه و نداشتن برنامه درسی است. در حدی که بین دو جلسه‌ای که با من کلاس دارند حتی جزوه یا کتاب را باز نمی‌کنند! در این شرایط شاید بزرگترین اشتباه یک مدرس، برنامه‌ریزی دقیق برای شاگرد است. برنامه‌ریزی دقیق چیزی نیست که حتی شاگردان متوسط هم به درستی رعایت کنند.

من در این موارد در جلسه اول به شاگردان توصیه می‌کنم یک پیشنهاد من را بیازمایند و آن هم این نکته مهم است که در طول روز یک در میان ساعت‌های خود را به مطالعه و تفریح اختصاص دهند. حتی از شاگردان پرس‌وجو می‌کنم که به چه تفریحاتی علاقه دارند و از آن‌ها می‌خواهم که در یک ساعت تفریح خود حتماً به آن مطالعه بپردازند.

مثلاً یک اپیزود از سریال مورد علاقه خود را ببینند. در این شرایط شاگردان از بلاتکلیفی خارج شده و می‌دانند که کافیست یک ساعت مطالعه کنند تا یک ساعت به تفریح مورد علاقه خود برسند. این روش در هفته اول، ساعات مطالعه روزانه شاگردان من را از زیر یک ساعت به 7 تا 10 ساعت رسانده است.

در هفته‌های بعد 2 برگه برنامه‌ریزی متفاوت به شاگرد می‌دهم و نحوه پر کردن و استفاده از برگه‌ها را به آن‌ها آموزش می‌دهم و به مرور شاگرد در برنامه‌ریزی و مدیریت زمان حرفه‌ای می‌شود.

پیشنهاد ویژه:

معلم خصوصی آنلاین یا حضوری در منزل؟ کدام یک مفیدتر است؟

6. ضمانت، اثرگذاری و گزارش دهی به والدین

در تدریس خصوصی، معلم موظف است پس از هر جلسه گزارش کاملی از روند کلاس و میزان پیشرفت شاگرد به شما بدهد. تا شما کاملا در جریان وضعیت درسی فرزندتان قرار بگیرید.‌ حتی در مقطع ابتدایی گاهی پیش می‌آید که والدین در کلاس خصوصی فرزند خود شرکت می‌کنند.

7. هزینه فیلم آموزشی در مقابل معلم خصوصی

بسته‌ها و دی وی دی های آموزشی به طور کلی هزینه کمتری برای دانش‌آموزان نسبت به چند جلسه کلاس‌ خصوصی خواهند داشت. اما این نکته همیشه هم درست نیست. به عنوان مثال ممکن است دانش‌آموزی تنها در یک بخش از درس مشکل داشته باشد که به راحتی با گذراندن یک یا دو جلسه کلاس خصوصی می‌تواند آن را رفع کند.

اما اگر بخواهد از فیلم یا بسته‌های آموزشی استفاده کند، باید کل دوره را تهیه کند و بین فیلم‌های طولانی کلاس به دنبال مبحث مورد نظر خود بگردد، که در این صورت بسته آموزشی از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست.

پیشنهاد ویژه:

مهم ترین فواید و مزایای معلم خصوصی آنلاین برای پیشرفت تحصیلی

8. آمار میزان رضایت والدین از بسته های آموزشی

ممکن است بسته های آموزشی از لحاظ هزینه در اکثر مواقع به صرفه باشند. اما طبق بررسی‌هایی که معلمان انجام داده‌اند به نظر می‌رسد در خوشبینانه‌ترین حالت تنها 30 درصد خانواده‌ها از این بسته‌ها رضایت دارند. علت عدم رضایت والدین از این بسته‌ها خسته شدن فرزندشان از فیلم ها و نگرفتن نتیجه لازم از آن هاست.

ویژگی‌های کلاس خصوصی:

• تدریس بر مبنای نیاز شاگرد
• در نظر گرفتن توانایی، استعداد و هوش تحصیلی شاگرد
• تدریس بر مبنای پایه تحصیلی شاگرد
• شناسایی دقیق ضعف های شاگرد
• انگیزه‌دهی و ایجاد علاقه به درس توسط معلم
• تمرین دادن به شاگرد و نظارت بر حل و میزان درک شاگرد از دروس
• برنامه‌ریزی درسی دقیق و اصولی براساس روحیات شاگرد
• کسب قطعی نتیجه توسط شاگرد با هر سطحی
• هزینه ریالی بیشتر درصورت ادامه داشتن کلاس خصوصی

ویژگی‌های ویدیو آموزشی:

• هزینه کمتر نسبت به تدریس خصوصی
• امکان مشاهده چندباره آموزش‌ها
• در نظر نگرفتن نیاز شاگرد
• در نظر نگرفتن استعداد و هوش تحصیلی شاگرد
• در نظر نگرفتن پایه تحصیلی و میزان سطح شاگرد
• در نظر نگرفتن ضعف‌های شاگرد
• در نظر نگرفتن انگیزه شاگرد
• عدم تمرکز شاگردان در زمان مشاهده
• نبود نظارت بر روی دقت شاگرد در زمان مشاهده
• عدم نظارت بر میزان یادگیری شاگردان

پیشنهاد ویژه:

چگونه بهترین نتیجه را از کلاس‌های تدریس خصوصی بگیریم؟

✒️  انتخاب شما کدام است؟
شما بین “معلم خصوصی” و “بسته‌ی آموزشی” کدام را انتخاب می‌کنید؟
آیا فرزند شما تجربه‌ای در استفاده از بسته‌های آموزشی دارد؟
تجربه حضور در کلاس خصوصی چطور؟
سپاس‌گذاریم اگر نظرات و تجربیات خود را در این زمینه با ما و دیگر خوانندگان این مقاله درمیان بگذارید.